Bir Kanser Türü "Lütfen Dikkate Alın"

Hodgkin Lenfoma
Lenf sistemi bedenin bağışıklık sisteminin bir parçasıdır. Vucudun hastalıklar ve enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olur. Lenfatik sistem ince lenf damarlarının oluşturduğu ve kan damarları gibi dokulara ulaşan ve bütün vucudu saran bir ağ oluşturmaktadır. Lenf damarları renksiz bir sıvı olan lenf sıvısı taşır. Lenf sıvısı enfeksiyonlarla savaşan ve lenfosit adı verilen hücreler içerir. Bu damarlar ağı içinde lenf bezleri adı verilen küçük organlar mevcuttur. Lenf bezleri kümeler halinde, başlıca kol altında, kasıkta, boyunda, göğüste ve karında bulunurlar. Dalak, timus, bademcikler ve kemik iliği de lenf sisteminin birer parçasıdır. Lenf dokusu ayrıca mide, barsaklar ve deri gibi bedenin diğer bölümlerinde de bulunur. Kanser vücüdun temel yaşam birimi olan hücrede başlayan bir grup hastalığın ortak adıdır.

NHL'yı anlamak için, normal hücreler hakkında bilgi sahibi olmak ve kanser durumunda neler değiştiğini bilmek yararlı olacaktır: Beden pek çok değişik tipte hücreden oluşmuştur. Normalde, hücreler ancak gerek olduğu zaman büyür ve başka hücreler oluşturmak üzere bölünürler. Bu düzenli süreç vücudun sağlıklı kalmasını sağlar. Bazen yeni hücrelere gerek duyulmazken de hücreler bölünmelerini sürdürür. Bu durum o bölgede doku miktarının uygun olmayan biçimde artmasına, dokularda büyümeye, kalınlaşmaya ya da bir kitlenin ortaya çıkmasına yol açar. Bu kitleye tümör denir. Tümörler iyi huylu (kanserli olmayan) ya da kötü huylu (malin, kanserli) olur.

NHL'da, lenf sistemi içindeki hücreler anormal özellikler kazanır: Çok hızlı bölünür, düzensiz ve denetimsiz olarak büyürler. Yukarda anlatıldığı gibi lenf dokuları bedenin pekçok bölgesinde bulunmaktadır. NHL bu bölgelerden herhangi birinde ortaya çıkabilir: bu tek bir lenf bezi olabileceği gibi, bir lenf grubu da olabilir; bazen de lenf sisteminin kemik iliği veya dalak gibi bir başka bölümünde ortaya çıkabilir. Bu tip kanser bir lenften, bir lenf kümesinden bir sonrakine doğru düzenli bir yayılım gösterme eğilimindedir. Örneğin boyun lenf nodlarında ortaya çıkan NHL, önce köprücük kemiği üzerindeki, sonra göğüste kolların altındaki lenf bezlerine doğru yayılabilir. Bazı durumlarda hastalık tüm bedeni kaplayabilir. Yukarda açıklandığı gibi NHL, tıpkı Hodgkin's hastalığı gibi lenf dokularının bir hastalığıdır ve diğer organlara yayılım gösterebilmektedir. Ancak NHL'nın nasıl bir seyir göstereceği, Hodgkin's hastalığına göre daha az öngörülebilmektedir.

NHL, Hodgkin's hastalığına göre daha fazla oranda lenf dışı metastaz yapma eğilimi sergilemektedir. Hastalığın seyri (prognozu) histolojik tipine, evresine ve uygulanan tedaviye göre farklılıklar göstermektedir. Riks Faktörleri NHL'nın sıklığında son on-yıllarda büyük bir artış gözlenmiştir. Bu hastalık ABD'de en seyrek kanserler arasında iken bu artış nedeniyle en sık karşılaşılan 5. kanser olmuştur. Halen bu artışa nelerin yol açtığına ilişkin yeterli bilgi bulunmamaktadır. Hastalığın nedenleri de tam olarak bilinmemekte, bir kişi bu hastalığa yakalanırken bir diğerinin neden yakalanmadığı tam olarak açıklanamamaktadır. Toplum düzeyinde yürütülen kanser araştırmalarında, NHL'ya yakalanan insanlarda yakalanmayanlara göre daha fazla olduğu gözlenen bazı risk faktörleri aşağıda sıralanmaktadır. Ancak burada da tam bir açıklık bulunmamaktadır: Bu risk faktörlerine sahip pekçok insan NHL'ya yakalanmazken, bu risk faktörlerinden hiçbirisini taşımayan pek çok insanda da bu hastalık karşımıza çıkmaktadır.

Yaş/Cinsiyet: NHL yaş ilerledikçe daha fazla sıklıkta görülmektedir. Erkeklerde kadınlara oranla daha fazla orandadır.

Zayıflamış Bağışıklık Sistemi: NHL, doğumsal bağışıklık sistemi sorunu bulunan kişilerde, otoimmün hastalıklarda, HIV/AIDS varlığında ve organ transplantasyonu nedeniyle bağığıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullananlarda daha fazla görülmektedir.

Virüs: HTLV-1 (insan T-lenfotropik virüsü) ve Epstein-Barr virüsleri, NHL'ya yakalanma olasılığını artıran enfeksiyon ajanlarıdır.

Çevre: Pestisitler, solventler gibi belirli kimyasal maddelerle çalışan ya da bunlara yoğun biçimde maruz kalan kişilerde NHL'ya yakalanma olasılığı yükselmektedir. NHL konusunda, kendi durumuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi almak ve varsa endişelerini gidermek isteyen kişilerin, doktorlarıyla bu duygu ve düşüncelerini paylaşmaları son derece yararlı olacaktır. Belirtileri NHLnın belirtileri sıklıkla aşağıdaki biçimlerde ortaya çıkmaktadır. Nedeni açıklanamayan ateş Gece terlemesi Süreklilik gösteren yorgunluk hali Nedeni açıklanamayan kilo kaybı Deride kaşıntı Ciltte kırmızı lekeler Bu ve benzeri belirtilerin mutlaka NHL'nın var olduğu anlamına gelmediği, başka nedenlerle de benzer belirti ve bulguların ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır.

Bu belirtilerin varlığında kişi doktoruna başvurmalıdır. Böylelikle hastalık ne olursa olsun erken dönemde tanı ve tedavisi mümkün olabilecektir. Önemli bir nokta da şudur: Kanser ile ağrı başlangıçta birlikte ortaya çıkmayabilir. Bu nedenle örneğin boyun, koltuk altı ve kasıklardaki şişlikler için mutlaka ağrının ortaya çıkması beklenmemelidir. NHL'nın erken aşamalarında ağrı bulunmayabilir. Tanı Hekim hastada hodgkin's-dışı lenfoma (NHL) olduğundan kuşku duyarsa, hastanın genel durumunu değerlendirmek üzere tıbbi özgeçmişini dinler ve ayrıntılı bir fizik muayene uygular. Fizik muayenede özellikle boyun, koltukaltı ya da kasıktaki lenf bezlerinde bir büyüme olup olmadığı değerlendirilir. Bu süreçte hastanın genel sağlık durumunun tam olarak anlaşılabilmesi için bazı kan testleri de uygulanır. Hekimin gerekli görmesi durumunda görüntüleme yöntemlerine de başvurulur. Bunların arasında geleneksel röntgenler, bilgisayarlı tomografiler (BT, CT, CAT) ve manyetik resonans (MR) tetkikleri yer alabilir. Tanı için biyopsi son derecede değerlidir. Bir cerrahın aldığı biyopsi materyalini (doku örneğini) bir patolog mikroskop altında değerlendirir ve dokuda kanser hücresi olup olmadığı araştırır.

NHL'da biyopsiler genellikle lenf bezlerinden alınmaktadır; ancak bu bir kural değildir, gereğinde diğer dokulardan da biyopsi örneği alınabilir. Bazı durumlarda biyopsi almak için "laparotomi" denilen cerrahi bir işlem uygulanır; bu işlemde batın (karın) cerrahi olarak açılır, değerlendirilecek doku örneklerini batın içinden alınır. Tedavi Yöntemleri Tedavi planlanırken hastanın gereksinimleri esas alınmaktadır. Belirleyici özellikteki bulgular arasında hastalığın evresi, tutulum gösteren hücrelerin tipi, bunların hızlı ya da yavaş seyirli olduğu, ve hastanın genel sağlık durumu ve yaşı bulunmaktadır. NHL genellikle hematolog, onkolog, radyasyon onkoloğu gibi üyelerin bulunduğu bir ekip tarafından tedavi edilir. Tedavide genellikle kemoterapi, radyasyon tedavisi ya da bunların kombinasyonları uygulanır. Bazı olgularda kemik iliği transplantasyonu, biyolojik tedaviler, ya da cerrahi tedavi seçenekleri de söz konusu olmaktadır. Yavaş seyirli lenfomalarda doktor tedaviye başlamadan önce belirtilerin ortaya çıkmasını bekleme, yani "yakın gözlem altında bekleme" kararını verebilir.

Alıntıdır